Actie actie actie: ISZW anticipeert ten onrechte

Mr Patrick Bobeck

Gezamenlijke acties bij Ikea  door Belgische en Nederlandse vakbonden. Acties bij Nederlandse vervoerders die een vestiging hebben in Oost Europa.  Met naam en toenaam worden de bedrijven in de pers genoemd.  Reageren op het gegeven dat de Inspectie Leefomgeving &Transport convenanten afsluit met bedrijven die zich netjes aan de wet houden. Dat de boeven blij zijn met het convenant. Roepen om een wet ketenaansprakelijkheid die opdrachtgevers aansprakelijk stelt bij veronderstelde CAO ontduiking.  Zomaar wat berichten in één enkele  week.  Schijnconstructies, schimmigheid, malafide transporteurs en uitzendbureaus.  Het materiaal van Nederlandse vervoerders deugt ineens niet meer.  Wie die berichten als buitenstaander allemaal leest, moet een beeld krijgen van vervoerend Nederland als ware zij tuig van de richel, boeven van de ergste soort. Slavendrijvers die het personeel uitbuiten en onderdrukken. Steeds hardere woorden moeten herhaald worden om de boodschap over te brengen.  De publieke opinie moet bewerkt worden. Dat de werkelijkheid vaak anders is, dat een schijnconstructie uiteindelijk een gewone constructie blijkt en dat een malafide transporteur toch gewoon een transporteur is, wordt voor lief genomen. 

Tussen al het verbale geweld viel mijn oog op een persbericht van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 1 juli 2014. Het bericht maakt melding dat in het Sociaal Akkoord is afgesproken dat er een team van inspecteurs zou worden samengesteld die vermoedens van CAO ontduiking zou gaan onderzoeken en dat de eerste onderzoeken waren afgerond.  Het deed mij om meerdere redenen de wenkbrauwen doen fronsen. Allereerst is het afsluiten van een CAO een zaak tussen werknemers en werkgeversorganisaties. De politiek zou zich met de inhoud van een CAO niet moeten bemoeien. Werkgever en werknemersorganisaties hebben samen ook een nalevinginstituut in het leven geroepen. Dat wordt zelfs door de leden gefinancierd. ISZW stelt in het persbericht dat zij melding krijgen van FNV dat er een vermoeden bestaat dat een bepaalde vervoerder de CAO niet naleeft. Dan komt er dus een team van ISZW langs en vraagt allerlei documenten op. Opvallend is dat iedere vervoerder die met het team van ISZW wordt onderzocht, bij mijn weten, een nevenvestiging in het buitenland heeft. Opvallend veel van de verzochte documenten hebben betrekking op juist die nevenvestiging. Dan wordt verzocht hoeveel ritten er van uit Nederland zijn uitbesteed aan de Poolse vestiging, en hoe de werkdag van Pjotr, de Poolse chauffeur, in dienst van de Poolse vervoerder er uit ziet. Welke ritten heeft dit Poolse bedrijf allemaal verricht?  Dat alles naar aanleiding van een vermoeden van FNV dat de Nederlandse vervoerder de CAO niet naleeft. Gevraagd naar de bevoegdheid van ISZW wordt verwezen naar artikel 10 van de Wet Algemeen Verbindend verklaring Cao’s, de Wet AVV.  Alleen dat artikel spreekt van een vermoeden dat bepalingen van een Algemeen Verbindend Verklaarde CAO niet wordt nageleefd. Vergeten wordt even, dat er op dit moment van een CAO, laat staan een algemeen verbindend verklaarde CAO,  geen sprake is. Toch worden er volop rapporten gemaakt en naar FNV gestuurd en dan met name over de buitenlandse vervoerder en werknemer waarvan het de vraag is of zij onder de CAO vallen. Dus  niet een vermoeden van CAO ontduiking maar de vraag of de CAO überhaupt wel van toepassing is. Een subtiel verschil,  dat gemakshalve maar even wordt genegeerd.

Minister Asscher heeft aangekondigd een Wet Aanpak Schijnconstructies te zullen gaan maken.  Dat mag hij doen. In die wet wordt dan ook de zogenaamde ketenaansprakelijkheid geregeld. Hoofdtaak van de ISZW wordt om te controleren of de Wet Minimum loon wordt nageleefd. En passant wordt ook nog even gesteld dat aan ISZW de bevoegdheid wordt gegeven om informatie uit te wisselen met de vakbond. Dit omdat uit onderzoeken naar controle van de minimumloonbetalingen wel eens zou kunnen blijken dat de CAO niet wordt nageleefd. Maar in die wet zullen ook waarborgen staan die het handelen van ISZW zullen kaderen en beperken met regels en beleidsafwegingen. Met name voor wat betreft de informatie-uitwisseling met FNV.  Het lijkt er thans op dat de inspectie van ISZW al vooruitloopt op toekomstige wetgeving, zonder al die waarborgen.  Dat is een kwalijke zaak. Dat zouden de vervoerders eens moeten doen, anticiperen op toekomstige wetgeving. Ik zie de krantenkoppen al voor me…..

Column in het magazine TTM.nl